Banner Viadrina

ARCHIWUM IM. KARLA DEDECIUSA

Fakty z historii Archiwum Karla Dedeciusa

 

28 listopada 2013 roku

Na Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą odbyła się Uroczystość z okazji powołania Fundacji Archiwum Literackie Karla Dedeciusa. W trakcie gali, występujący jako fundator i gość honorowy, prof. dr h.c. mult. Karl Dedecius dokonał przekazania prezydentowi Viadriny, panu drowi Gunterowi Pleugerowi, aktu założycielskiego Fundacji. Tym samym scedował on na Uniwersytet Europejski prawa do drugiej części swoich dokumentów, powstałej po roku 2001. Podczas uroczystości – podobnie jak patron Archiwum, w charakterze gościa honorowego – wystąpił także dyrektor zarządzający Fundacji im. Roberta Boscha, prof. dr hab. Joachim Rogall.

Uroczystość miała miejsce w tzw. Domu Loży Masońskiej (Logenhaus), należącym do Uniwersytetu Europejskiego Viadrina. Rozpoczęła się o godz. 11:00.

Do głównych zadań tej przyuniwersyteckiej organizacji należy odtąd prawna, finansowa i naukowa opieka nad dorobkiem intelektualnym tłumacza. Fundacja zarządza prawami autorskimi do ponad dwustu książek i dalszych kilkuset publikacji, ogłoszonych przez Karla Dedeciusa w trakcie około sześćdziesięciu lat jego działalności translatorskiej, naukowej i publicystycznej. Nowo powołana instytucja współpracuje ściśle z Fundacją Roberta Boscha i Niemieckim Instytutem Kultury Polskiej w Darmstadt. Jest m.in. współorganizatorem, przyznawanej co dwa lata, Nagrody im. Karla Dedeciusa dla tłumaczy polsko-niemieckich.

Organem nadzorczym Fundacji Archiwum Literackie Karla Dedeciusa jest Rada, w której zasiada pięciu członków, wybranych spośród czołowych osobistości polsko-niemieckiego środowiska kulturalno-naukowego. W jej skład wchodzą: dr Andreas Lawaty, Manfred Mack, prof. Heirnich Olschowsky i prof. Joachim Rogall. Gremium przewodniczy dyrektor Biblioteki Viadriny, dr Hans-Gerd Happel.

Tego samego dnia Karl Dedecius odwiedził Archiwum oraz dwie dedykowane mu ekspozycje muzealne, wystawiane równolegle w Collegium Polonicum, pt. „Karl Dedecius i polscy nobliści” oraz „Karl Dedecius i inni tłumacze literaccy”.

 

rok 2013

Uznany polski tłumacz literatury niemieckiej, Eugeniusz Wachowiak, przekazuje Archiwum Karla Dedeciusa obszerną część swojej prywatnej dokumentacji aktowej, obrazującej jego kontakty z przedstawicielami niemieckiej kultury, literatury i nauki. Wkrótce rozpocznie się proces opracowania papierów Eugeniusza Wachowiaka.

Archiwum w dalszym ciągu prowadzi działania na rzecz pozyskania kolejnych kolekcji.

 

rok 2012

Prof. hab. dr dr h.c. Rolf Fieguth, wybitny niemiecki slawista i tłumacz, przekazuje słubickiej placówce swoje archiwum osobiste. Po fizycznym uporządkowaniu papierów, trwa ich inwentaryzacja. Obecnie, z każdym miesiącem użytkownicy Archiwum otrzymaują wgląd do kolejnych grup zespołu akt Rolfa Fiegutha.

 

16/17 sierpnia  2011 roku

W Collegium Polonicum oraz na Viadrinie odbyły się uroczystości z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Karla Dedeciusa, w trakcie których nadany został mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Archiwum było współorganizatorem obchodów. Karl Dedecius odwiedził z tej okazji, po raz kolejny, placówkę swojego imienia.

Pierwszego dnia uroczystości w Collegium Polonicum odbył się wieczór autorski ranslatora, w treakcie którego czytał on własne tłumaczenia wierszy polskich poetów.

 

rok 2010

Ukończony zostaje również proces fizycznego porządkowania i inwentaryzacji Spuścizny po Erichu Dauzenrothcie. Użytkownicy otrzymują możliwość wglądu do papierów Ericha Dauezenrotha oraz jego kolekcji naukowej, obrazującej życie i twórczość Janusza Korzaka.

 

rok 2008

Zakończone zostają prace nad papierami Henryka Bereski. Po uporządkowaniu w formie fizycznej zespół podlega dokładnej inwentaryzacji i zostaje udostępniony użytkownikom.

 

rok 2006

Spadkobiercy Ericha Dauzenrotha, przekazują do archiwum spuściznę po niemieckim pedagogu. Materiałom składającym się na spuściznę towarzyszy największa w Niemczech kolekcja tematyczna dotycząca postaci Janusza Karczaka.

 

rok 2005

Na krótko przed śmiercią Henryk Bereska osobiście powierza pierwsze partie swoich zbiorów archiwum. Po zgonie translatora rozpoczyna się proces fizycznego porządkowania przejmowanego etapami, z pomocą spadkobierców tłumacza, obszernego zespołu akt.

 

2005 rok

W archiwum ukończone zostają prace, których cel stanowiło nadanie zespołowi archiwalnemu ostatecznie uporządkowanej formy, katologowane są ostatnie elementy spuścizny tłumacza.

Odtąd ze zbiorów archiwalnych korzystać mogą nieustannie badacze twórczości Karla Dedeciusa: przede wszystkim teoretycy przekładu, poloniści, politolodzy, historycy Europy Wschodniej i inni. Zbiory są dostępne w formie elektronicznej - jako katalog internetowy - oraz w postaci oryginalnych dokumentów do wglądu na miejscu.

 

7 stycznia 2004 roku

Henryk Bereska przekazuje swoje archiwum osobiste Uniwersytetowi Europejskiemu Viadrina.

 

28 sierpnia 2002 roku

archiwum zaznacza swoją obecność w obchodach 10-lecia Biblioteki Uniwersytetu Europejskiego Viadrina. W ramach wystawy otwartej przed Salą Senacką Uniwersytetu zaprezentowane zostały m.in. materiały ze zbiorów archiwum.

 

1 października 2001 roku

rozpoczynają się prace nad urządzeniem archiwum.

Projekt "Archiwum Karla Dedeciusa" jest początkowo finansowany w ramach programu Kalliope przez Niemiecki Instytut Badawczy (Deutsche Forschungsgemeinschaft). Kalliope to otwarty system informacyjny obejmujący niemieckie zbiory archiwalne i manuskrypty, powstały przy Bibliotece Państwowej w Berlinie. Do programu włączonych jest 150 instytucji. Kalliope spełnia funkcję centralnego katalogu rękopisów w wersji internetowej. Uwzględnia 200 tys. osób. Niemiecka sieć Kalliope jest częścia europejskiego programu MALVINE (Manuscripts and Letters via Integrated Networks in Europe). Umożliwia on dostęp do manuskryptów z siedmiu krajów.

Katalog Archiwum Dedeciusa może być przeszukiwany w internecie pod adresem: http://kalliope.staatsbibliothek-berlin.de/ .

 

15 lipca 2001 roku

Tego samego dnia w Bibliotece Collegium Polonicum otwarto wystawę, powstałą ze zbiorów archiwum, pt. "Życie pełne kart i ksiąg".

 

15 lipca 2001 roku

Karl Dedecius, przekazuje oficjalnie Bibliotece Uniwersytetu Europejskiego Viadrina swoje archiwum osobiste, które - jako depozyt stały - zostaje umieszczone w Bibliotece Collegium Polonicum.

 

8 lipca 1999 roku

Karl Dedecius, wybitny tłumacz literatury polskiej, odznaczony wieloma nagrodami i doktoratami honoris causa, zalożyciel i pierwszy dyrektor Niemieckiego Instytutu Kultury Polskiej w Darmstadt składa wizytę w Collegium Polonicum.